Буй устириш уй шаройитида кандай буй остирса булади маслахатлар

Бироз узунроқ бўлишни истамайдиган киши бўлмаса керак. Албатта, ёшлик ва ўсмирлик даврида буни уддасидан чиқиш мумкин. Бўй ўстиришнинг икки йўли бор: жисмоний (амалий) ва визуал. Қуйида ҳар иккаласи ҳақида батафсил.

Бўй узунлигига нима таъсир қилади

Бўйни визуал тарзда узайтириш учун учун кийим, поябзал ва қад-қоматни текислаш учун бир нечта жисмоний машқлар бажариш қилиш йетарли бўлади. Жисмоний равишда ўсиш учун амаллар еса ҳаммага ҳам мос келавермайди, хусусан:

1. 25 ёшдан сўнг(бу ёшга яқин рана ўсишдан тўхтайди). Бу даврда фақатгина жарроҳлик ёки медикаментоз чоралар амалга оширилиши мумкин.
2. Ирсият. Агар ота-она новча бўлмаса, жиддий натижалар кутмаслик керак. Аммо бу уриниб кўриш арзимайди дегани емас.
3. Тиббий қарши кўрсатмалар мавжудлиги. Агар спорт билан шуғулланишга чекловлар ёки умуртқа билан боғлиқ ҳар қандай муаммолар мавжуд бўлса, бўйни узунроқ қилишга қаратилган уринишлар нохуш оқибатларга олиб келиши мумкин. Бу ҳолда фақат шифокор билан маслаҳатлашгач муайян чоралар кўриш мумкин.

Инсон бўйининг узунлиги кўплаб омилларга боғлиқ бўлади. Агар кишида туғма патологиялар бўлмаса, унда бўйнинг пастлиги — бу табиий реакция, яъни мавжуд ташқи шароитда организмнинг нормал фаолият учун зарур бўлган оптимал параметрдир.

Бўй ўстириш — усуллари, машқлар, овқатланиш тартиби, махсус воситалар

Бундан келиб чиқиб, ташқи муҳит шароитини тўғри йўналишда ўзгартириб, инсон ўз танасининг ривожланиш жараёнига таъсир қилиши мумкин деган мантиқий хулоса чиқариш мумкин.

Демак бўй ўсишига қуйидаги омиллар таъсир қилади:

• Овқатланиш, аниқроғи, маҳсулотларнинг ўсиш учун зарур бўлган моддалар ва витаминлар билан тўйинганлиги. Асосан калций, темир, фосфор ва оқсиллар керак бўлади;
• Мушаклар. Ҳа, айнан яхши ривожланган мушаклар, айниқса, орқа мушаклари, умуртқага тушадиган юкнинг бир қисмини йенгиллаштиришга ёрдам беради. Бу шубҳасиз ривожланиш ва ўсиш жараёнига ижобий таъсир кўрсатади;
• Мослашувчанлик. Биринчи навбатда бўғимлар еластиклиги ва мослашувчанлиги муҳим;
• Зарарли одатлар. Улар шунчаки бўлмаслиги жоиз.

Юқорида санаб ўтилган омилларга таъсир қилиш орқали тананинг ўсиши ва ривожланишига сезиларли даражада кўмаклашиш мумкин. Шуни таъкидлаш керакки, вазифа организмга табиий йўллар билан ёрдам беришдир, жиддийроқ таъсирлар фақат шифокорлар назорати остида ўтказилиши керак.

Уй шароитида бўй ўстириш усуллари

Бўйни ўстиришнинг асосий тамойили — ташқи шароитни максимал даражада яхшилаш. Яъни, барча зарарли омилларни бартараф етиш ва ижобий таъсирларни максимал даражада ошириш.

Тўғри овқатланиш

Организмнинг нормал ишлаши учун овқат ҳазм қилиш ва метаболизм жараёнига еътибор бериш керак. Шунинг учун маҳсулотлар рўйхати авваламбор мувозанатли бўлиши талаб етилади. Ўсиш учун калций ва темир микроелементлари енг зарурий моддалар саналади. Шу сабабли кундалик рационга кўпроқ сут маҳсулотлари (пишлоқ, қатиқ, творог) киритиш лозим. Темир моддаси олма ва бошқа меваларда кўп миқдорда мавжуд.

Албатта, бу минералларнинг ўзи йетарли бўлмайди. Суяк ўсиши учун фосфор ва айрим витаминлар ҳам керак. Лекин шубҳали кўрсатмаларга кўр-кўрона амал қилиб, балиқ ва сабзи каби маҳсулотларни меъёрдан ортиқ истеъмол қилмаслик зарур. Организмнинг витамин ва минераллар билан ортиқча тўйиниб кетиши яхши натижаларга олиб келмайди.

Юкларни тақсимлаш

Ўсиш жараёнига, айниқса болаларда, умуртқага тушадиган жисмоний юклар жиддий таъсир кўрсатади. Агар болада 18 ёшгача тенгдошларидан пастроқ бўлишга генетик мойиллик бўлса, уни акробатика ёки оғир атлетика бўлимига бериш тавсия етилмайди.

Сузиш танага ижобий таъсир кўрсатади, нафақат болаларга, балки катталарга ҳам. Сузиш давомида орқа мушаклари фаол ишлайди, бу қоматнинг ҳолатига ҳам яхши таъсир кўрсатади. Шу билан бирга, орқа мушаклар иши умуртқага «юқоридан» ҳеч қандай босимсиз бажарилади.

Чўзилиш

Умуртқани шуғуллантиришдан ташқари, мушакларнинг мослашувчанлигини ҳам ривожлантириш зарур. Бу чўзилиш учун машқлар қилишни назарда тутади. Умуртқа ва чаноқ мушаклари билан ишлашга афзаллик бериш керак. Бу оддий ёки «капалак» ҳолатида бир оёқ устига ўтириш каби мураккаб машқлар бўлиши ҳам мумкин.

Яна бир фойдали, аммо баҳсли машқ — тик, оёқларни жипс қилиб, қўлларни тушириб, товонни йердан узмаган ҳолда юқорига чўзилишдир. Дастлаб бош, сўнг бутун тана юқорига қараб тортилади.

Машқлар комплекси

Бўй ўстириш учун машқларнинг аксарияти жуда оддий, ҳар қандай ёшда ва деярли ҳар қандай жисмоний тайёргарлик даражасида амалга оширилиши мумкин. Уларни ҳар куни 10-15 дақиқа давомида бажариш тавсия етилади.

1. Қўшимча оғирлик билан турникда осилиш. Оғирроқ юк олиб, оёқларга боғланади. Оғирлик кишининг кучи турникда ўртача 15 сония осилиб туришга йетадиган қилиб танланиши керак. Кун сайин машқлар давомийлигини оз-оздан ошириб, 1 дақиқа узлуксиз осилиб туришгача олиб боришга ҳаракат қилиш лозим. Бундай кўрсаткичга йетгач, уни бошқа оширмаса ҳам бўлади.
2. Тик туриб, оёқлар йелка кенглигида ёйилади. Олдинга егилиб, қўллар пастга туширилади. Сўнг тана билан айлана ҳаракатлар бажарилади, иккала қўл бир вақтнинг ўзида бир йўналишда ҳаракатланиши, улар орасидаги масофани бир метрга яқин сақлаш лозим. Шундай ҳаракатлар 20-40 маротаба бажарилади.
3. Тўғри туриб, бош чап ва ўнг томонга егилади. Йелка бу вақтда бир хил даражада ушлаб турилади. Бош ҳар бир томонга 10 мартадан егилади. Кескин нафас олмаслик, ҳаракатлар қилмаслик, барча мушак ва бойламларни максимал даражада чўзишга ҳаракат қилиш керак.
4. Тик турган ҳолатда оёқларни ёнма-ён қўйиб, қўллар бош узра кўтарилади ва бир-бирига бириктирилади. Аста-секин оёқ учига кўтарилиб, бир вақтнинг ўзида юқорига имкон қадар чўзилишга ҳаракат қилинади, сўнг дастлабки ҳолатга қайтилади. Машқ 15 марта такрорланади.
5. Йерга ўтириб, оёқлар чатиштириб олинади. Қўллар кўкрак соҳасида бириктирилади, сўнг юқорига кўтарила бошланади, бутун тана ҳам уларнинг ортидан юқорига томон чўзилади. Енг юқори нуқтада бир неча сония турилади, сўнг дастлабки ҳолатга қайтилади. Машқлар 15 марта такрорланади.
6. Ушбу машқ учун гимнастик тўп (фитбол) керак бўлади. Тўпни йерга қўйиб, устига кўкрак билан ётилади. Тўп иккала томонидан қўллар билан ушланади ва кафтлар бир-бирига қулф қилиб бириктирилади. Оёқлар орқага чўзилади ва тананинг барқарор ҳолатини таъминлаш учун йерга таянтирилади. Шундан сўнг бўйин, бел ва чаноқ битта чизиққа келгунча бош юқорига кўтарилади. Шу билан бирга, қўллар орқа томонга тортилади, кураклар бир-бирига теккизилади.
7. Навбатдаги машқ учун оддий ёки гиперекстензия учун махсус скамейка керак бўлади. Биринчи ҳолатда скамейка устига фақат оёқларни қўйиб, белдан юқориси ҳавода қоладиган қилиб ётилади. Бошқа кишидан оёқларни ушлаб туришни сўраш керак. Сўнг гавдани оёқлар даражасидан баландорққа кўтариш учун қорин ва бел мушаклари зўриқтирилади. Машқ куч йетганча, бироқ 20 мартадан ошиқ бўлмаган миқдорда бажарилади. Махсус скамейка мавжуд бўлса, ташқи ёрдам керак бўлмайди.
8. Қоринга ётиб, оёқ учлари чўзилади, қўллар еса бош олдига қўйилади. Чап қўл ва ўнг оёқ бир вақтнинг ўзида кўтарилади. Бунда умуртқа поғонаси чўзилишини ҳис етиш керак. Кейин еса ўнг қўл ва чап оёқ билан ҳудди шу ҳаракат такрорланади. Уларни иложи борича узоқроқ кўтарилган ҳолатга ушлашга ҳаракат қилиш керак. Ҳар бир қўл ва оёқ учун 4 мартадан такрорланади.
9. Тик турган ҳолатда, оёқларни йелка кенглигида қўйиб, олдинга егилиш ва тиззани букмасдан қўл билан йерга тегишга ҳаракат қилинади.
10. Йерга ўтириб, оёқлар бир-биридан максимал узоқ масофага ёйилади. Навбати билан аввал бир оёқ, сўнг иккинчи оёқ томон егилиш, ҳар бир егилишда камида 20 сония шу ҳолатда туриш керак. Машқ ҳар бир оёқ томонга 4 мартадан такрорланади.
11. Тик турган ҳолатдан юқорига сакраш. Бунда имкон қадар юқорига сакрашга ҳаракат қилиш керак. 20 марта сакрагач, бироз дам олинади ва шу тарзда 5-10 та ёндашув бажарилади.

Машқ бажариш қоидалари

• Такрорлашлар орасидаги дам олиш муддати бир дақиқадан ошмаслиги керак. Бу машғулотларга сарфланадиган вақтни қисқартириш имконини беради;
• Ҳафтада камида 2-3 марта шуғулланиш керак. Машғулотларга минимум 10-15 дақиқа ажратиш тавсия етилади. Вақт ва хоҳиш бўлса, кўпроқ шуғулланиш ҳам мумкин, бу натижага тезроқ еришишга ёрдамлашади;
• Ҳафтасига 5-6 мартадан ва кунига бир соатдан ортиқ шуғулланмаслик даркор. Акс ҳолда машғулотлар тезда киши зериктириб қўйиши мумкин. Яхшиси жараёндан завқ олиб, орада танаффуслар қилиш керак;
• Муайян машқларни маълум бир кунларда бажариш ҳам мумкин. Масалан душанба куни 1-2 машқлар, чоршанба куни 4-5 ва ҳоказо;
• Шунингдек, бир кунда барча машқларни камроқ ёндашувлар билан бажариш ҳам мумкин. Бу машғулотларни янада қизиқарли қилади.

Массаж

Жисмоний машқлар билан бир қаторда массаж ҳам фойдали ҳисобланади. Бироқ уни фақат мутахассис амалга ошириши керак. Бу нафақат орқа мушакларини яхши тонусда сақлаб қолишга, балки умуртқани текислашга ҳам ёрдам беради. Амалга оширилиши жиҳатидан соддалигига қарамасдан, бу усул ҳатто 25 ёшдан ошган кишилар учун ҳам жуда самарали ҳисобланади.

Гормонлар

 

Бўйни ўстириш учун нафақат жисмоний машқлар бажариш ва тўғри овқатланиш, балки замонавий гормонал воситалар ёрдамига мурожаат қилиш ҳам мумкин.

Дарҳол огоҳлантириш жоиз, бу усул нафақат баҳсли, балки тузатиб бўлмайдиган асоратларга олиб келиши ҳам мумкин.

Гормонал воситалар фақатгина шифокор томонидан аниқ кўрсатмалар мавжудлигида белгиланиши мумкин.

Метаболизмни кучайтириш

Ўсиш жараёни тезлашиши учун юқорида айтилганларнинг барчасидан ташқари бутун организмнинг фунтксиясини тўғрилаш мумкин, бу озиқа моддалари яхшироқ ўзлаштирилишига ёрдам беради. Модда алмашинуви жараёнига овқатланишдан ташқари, чиниқиш ҳам ижобий таъсир кўрсатади. Бунинг учун қишнинг совуғида муздек сувда чўмилиш шарт емас, оддий усулларга амал қилиш кифоя:

• Совуқ сув билан артиниш. Чиниқишнинг енг осон ва «юмшоқ» усули;
• Ерталаб контрастли душ қабул қилиш. Бу нафақат чиниқишга, балки танани «уйғотиш»га ҳам ёрдам беради;
• Уйда ялангоёқ юриш. Бу совуқ пол устида юриш керак дегани емас. Бу тамойилга кўра, оёқ панжалари остида кўплаб асаб охирлари мавжуд ва ялангоёқ юриш бутун организм учун ўзига хос бир массаж ҳисобланади.

Ва ниҳоят, юқоридагиларга қўшимча равишда йетарлича дам олиш ва соғлом уйқу ҳам керак. Нормал уйқу вақтида нафақат тикланади ва дам олади, балки ўсиш учун керакли бўлган модда алмашинуви жараёнларини меъёрга ҳам келтиради.

Визуал равишда узунроқ кўриниш

Орқа ва бошни егиб юриш бўйни бир неча сантиметрга паст қилиб кўрсатади. Текис қомат кишини нафақат узунроқ қилиб кўрсатади, балки мушакларга тушадиган ортиқча зўриқишни ҳам бартараф қилади. Бундан ташқари:

• Сочни баландроқ қилб турмаклаш. Еркаклар учун бироз баҳсли масала бўлса, аёллар учун муаммо туғдирмайди.
• Кийим. Вертикал чизиқлар, тасвирлар, гавда узунлиги бўйлаб бир қатор терилган тугмалар, еркин тушиб турган шарфлар, узун тақинчоқлар, В шаклидаги кесмалар ва бошқалар бўйни узунроқ қилиб кўрсатиши мумкин. Горизонтал чизиқлари мавжуд ёки контраст рангларга ега кийимлар киймаслик тавсия етилади. Калта шимлар ва бели пасайтирилган кийимлардан ҳам воз кечган маъқул.
• Поябзал. Бунинг учун махсус патаклардан фойдаланиш мумкин. Аёллар учун баланд пошнали поябзал кийиш кифоя. Бироқ жуда баланд пошнали оёқ кийимлар оёқ ва умуртқа поғонасига юк туширишини унутмаслик керак.

Нормал ривожланиш кўрсаткичлари

Ўғил болалар учун

Тўлиқ ёш	Бўй узунлиги (см)	Вазн (кг)
10	133-142	28-35
11	139-148	31-40
12	144-155	34-45
13	150-161	38-51
14	156-168	43-57
15	163-174	48-63
16	167-178	54-70
17	172-182	60-74

Қизлар учун

Тўлиқ ёш	Бўй узунлиги (см)	Вазн (кг)
10	134-143	28-35
11	140-149	31-39
12	146-154	36-45
13	152-160	43-53
14	155-164	48-58
15	157-166	51-60
16	158-167	52-61
17	159-170	53-62

Шуни таъкидлаш керакки, агар сиздаги кўрсаткичлар жадвалда келтирилганларидан фарқ қиладиган бўлса, бу ваҳимага тушиш керак деган маънони англатмайди. Бу даврда одам организми жуда тез ўзгаради. Бу ҳолда фақатгина организмга ёрдам бериш мумкин — тўғри овқатланиш ва соғлом турмуш тарзига риоя қилиш.

Хулоса

1. Бўйни икки усулда баландроқ қилиш мумкин: визуал тарзда ва амалда.
2. Инсон бўйига ижобий таъсир кўрсатадиган омиллар: тўғри овқатланиш, умуртқа мушакларини ривожлантириш, бўғимларни мослашувчан қилиш ва ёмон одатлардан воз кечиш.
3. Гормонал дори-дармонларни фақатгина шифокор билан маслаҳатлашиб ва ​​унинг назорати остида қабул қилиш мумкин.
4. Организмнинг ўсиши ва ривожланиши учун соғлом метаболизм жуда муҳимдир.
5. Машқлар 25 ёшгача бўлган даврда керакли натижа беради.
6. Жисмоний машқни бошлашдан олдин ҳар доим қизиниб олиш керак. Ҳафтада камида 2-3 марта шуғулланиш тавсия етилади.
7. Бўйи узунлик — бу муваффақиятга еришиш калити емас, ҳудди бўйнинг пастлиги муваффаққият учун тўсиқ бўлмагани каби.